Nöbetçi Eczaneler
Bu sayede SGK girişi 1996-2007 yılları arasında olan esnaf ve serbest meslek sahipleri yaklaşık 5 yıl daha erken emekli olabilecek. Düzenleme, EYT (Emeklilikte Yaşa Takılanlar) yasası dışında, yalnızca Bağ-Kur’lu küçük esnaf ve çiftçileri kapsıyor. Planlanan yasal değişiklik ile bu gruptaki sigortalıların prim gün eşitlenecek, böylece 1 milyonu aşkın Bağ-Kur’lu 60 aya kadar erken emeklilik hakkı elde edecek.
Düzenlemeden kimler yararlanacak?
Bu düzenleme, esas olarak Bağ-Kur (4B) statüsündeki küçük esnaf ve bağımsız çalışanları hedef alıyor. Şu kesimler öncelikli olacak:
Küçük esnaf (kuaför, berber, mahalle bakkalı, ayakkabı tamircisi vb.).
Çiftçiler ve tarımsal üretimle uğraşanlar.
Basit usulde vergilendirilen veya vergiden muaf serbest meslek erbapları.
Uygulamada, iş yerinde 10’dan az çalışanı olan esnaf, basit usulde vergilendirilen Bağ-Kur’lu veya vergi muafiyeti olan çalışanlar öncelikli sayılacak. Yani, büyük oranda küçük esnaf ve bağımsız çalışanların hak sahibi olması bekleniyor.
9.000 günden 7.200 güne düşüş hangi tarih aralığını kapsıyor?
Planlanan düzenleme, 8 Eylül 1999 – 30 Ocak 2008 tarihleri arasında SGK kaydı bulunan Bağ-Kur’lular için geçerli olacak. Bu dönemde sigortalı olan erkek ve kadın Bağ-Kur’luların emekli olma şartı birleştirilerek 25 yıl/9.000 gün üzerinden 7.200 güne çekilecek. Örneğin, 2000 yılında Bağ-Kur kaydı açılan bir kişi 25 yıl (9.000 gün) yerine 20 yıl (7.200 gün) çalışarak emekli olabilecek.
Emeklilik yaşı değişiyor mu?
Hayır. Prim gün sayısı indirimi yapılırken emeklilik yaşı şartları değiştirilmiyor. Hem mevcut sisteme göre hem önerilen sistemde kadınlar 58, erkekler 60 yaş şartını sağlamalı. Hürriyet yazarı Noyan Doğan’ın aktardığı üzere “Bağ-Kur’luların prim gün sayısı 9 bin günden 7 bin 200 güne düşecek ama yaş şartı değişmeyecek. Böylece 7 bin 200 prim gününü tamamlayan Bağ-Kur’lu kadın 58, erkek 60 yaşında emekli olacak”. Başka bir deyişle, yeni düzenlemeden yararlanacakların prim günü azalacak, ancak emeklilik için öngörülen yaş sınırları aynen korunacak.
Bu düzenleme EYT kapsamında mı?
Hayır. Bu prim indirimi, Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesinden ayrı ele alınan bir uygulamadır. EYT, esasen 8 Eylül 1999 öncesi girişi olanların yaş koşulu nedeniyle bekletilmesini kapsayan bir haktır. Prim gün sayısını 7.200’e düşüren yeni düzenleme ise şimdilik öncelikle 2000-2008 arası Bağ-Kur’luları hedeflemektedir. Ancak eğer yasa tasarısı kapsamı genişletilerek 8 Eylül 1999 öncesi sigortalıları da içine alacak şekilde hazırlanırsa, EYT mağduru Bağ-Kur’lular da 7.200 günle emekli olabilecek. Diğer bir deyişle, tasarı aslen EYT’nin kendisi değil ama EYT’lilerin de yararlanabileceği bir fırsat sunabilir (eğer kapsama genişletilirse).
Yasanın yürürlüğe girme süreci ne durumda?
Henüz Meclis’te kesinleşmiş bir yasa yok. Çalışma Bakanı Işıkhan, bu düzenlemenin orta vadeli planda yer aldığını ve önümüzdeki 1-2 yıl içinde hayata geçirilmesinin hedeflendiğini açıkladı. Bakan’a göre konu Meclis’e torba yasa tasarısı ile gelecek ancak “bu yıl sonuna kadar çıkacağını sanmıyorum”. Yani düzenleme 2024 sonuna yetişmeyebilir; Orta Vadeli Program’da yer alan hedefler doğrultusunda muhtemelen 2025-2026 yıllarında yürürlüğe konması bekleniyor.
Prim indirimi ile ne kadar erken emekli olunabilir? Örnek hesaplama ile açıklama.
Prim gün şartının 9.000’den 7.200’e inmesi, Bağ-Kur’luların emeklilik süresini ortalama 5 yıl kısaltıyor. Bakan Işıkhan da bunu “9.000 yerine 7.200 ödeyerek Bağ-Kur’lulara 5 yıl öncesinde emeklilik hakkı tanıyoruz” sözleriyle vurguladı. Hesap olarak 9.000 gün yaklaşık 25 yıla, 7.200 gün ise 20 yıla denk gelir. Örneğin 1996’da Bağ-Kur’a kaydolmuş bir esnaf, eskiden 25 yıl (yaklaşık 2021) sonunda emekli olurken, yeni durumda 20 yıl (yaklaşık 2016) çalışarak emeklilik hakkı kazanabilecek Bu da söz konusu kişi için 60 aya (5 yıl) kadar erken emeklilik anlamına geliyor.
Başka bir örnek: 2001’de başlayan bir Bağ-Kur’lu normalde 2026’da emekli olacaksa (25 yıl sonra), 7200 gün şartına göre 5 yıl önce emekliliğe hak kazanır. Neticede, prim gün indirimi sayesinde emeklilik için gereken çalışma süresi kısalırken sigortalılar tahmini olarak beş yıl daha erken emekliliğe hak kazanacaktır.
Hesaplama: Prim gününü 9.000’den 7.200’e indiren düzenleme, 25 yıllık çalışma süresini 20 yıla kadar kısaltıyor (360 gün üzerinden). Örneğin 1996’da Bağ-Kur’a başlayan biri, önce 2021’de (25 yıl sonunda) emekli olurken, 7.200 günle bu tarihi 2016’ya çekebilecek. Böylece 5 yıl erken emeklilik mümkün hale geliyor.
e-Devlet üzerinden nasıl kontrol sağlanır?
Bağ-Kur’lular, e-Devlet Kapısı üzerinden SGK hizmetlerini kullanarak prim gün sayısı ve sigorta başlangıç tarihini kolayca görebilir. Bunun için e-Devlet’e giriş yaptıktan sonra SGK Tescil ve Hizmet Dökümü (İşyeri Ünvan Listesi) veya 4B Hizmet Bilgisi sayfalarına bakmak yeterlidir. Bu sayfalarda “Toplam Hizmet Süresi (gün)” bölümünde kazandığınız prim gün sayısı, “Sigorta Başlangıç Tarihi” kısmında SGK’ya giriş tarihiniz yer alır. Özetle, e-Devlet’in SGK hizmet dokümleri bölümünden hem SGK giriş tarihini hem de biriken prim gününüzü kontrol edebilir, 7.200 gün şartını ne kadar tamamladığınızı takip edebilirsiniz.