ZORLUKLARIN ÜSTESİNDEN GELMEK: KEKEMELİĞİ ANLAMAK

Normal konuşma akışındaki kesintilerle karakterize edilen bir konuşma bozukluğu olan kekemelik, dünya çapında milyonlarca insanı etkiler.  Genellikle çocuklukta başlar ve sosyal ilişkilerde zorluklar yaratarak yetişkinliğe kadar devam edebilir.  Bununla birlikte, artan farkındalık ve anlayışla, kekeleyen bireyler bu zorlukların üstesinden gelebilir ve tatmin edici bir yaşam sürdürebilirler. Kekemelik, konuşmada tekrarlar, uzatmalar veya blokajlar dahil olmak üzere çeşitli şekillerde ortaya çıkabilir.  Aynı zamanda kaygıya, utanmaya yol açarak kişinin benlik saygısını ve güvenini etkileyebilir.  Kekeleyen pek çok kişi, bu durumun duygusal yükünü şiddetlendirebilen, başkalarından gelen olumsuz tepkilerle karşı karşıya kalır. Kekemeliğin kesin nedeni karmaşıktır ve tam olarak anlaşılamamıştır.  Genetik, nörolojik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonundan kaynaklandığına inanılmaktadır.  Herkese uyan tek bir çözüm olmasa da erken müdahale, dil ve konuşma terapisi kekemeliği yönetmede ve konuşma akıcılığını iyileştirmede etkilidir. Okul Öncesi Dönemde Kekemelik: 6 yaşın altındaki çoğu çocuk, çoğu zaman kekemelik sorunu geliştirmeden, konuşmalarının akışında bazı hafif kesintiler gösterebilirler. Bu gibi kesintilerin teknik adı akıcısızlıktır. Yürümeyi öğrenen bir bebek düşünün: İlk adımlar tereddütlü olabilir, kararsızlık, pek çok tökezleme, durma ve yeniden başlama görürüz. Bu karmaşık ve temel beceriyi öğrenmek çok fazla pratik gerektirir. Aynı şekilde çocuklarda 5 yaşından önce ağlama ve mimiklerle iletişim kurmaktan uzun ve karmaşık cümlelerle konuşmaya geçerler. Ne söylemek istediğinizi düşünmek, doğru sözcükleri bulmak, bu sözcükleri konuşma seslerine çevirmek ve bu sesleri çıkarmak için dudaklarınıza, dilinize ve gırtlağınıza tam olarak doğru şekilde hareket etmesi inanılmaz derecede karmaşıktır. Çocukların konuşmasının her zaman düzgün olmamasına endişelenmemeliyiz. Gelip giden bu "engebeli konuşma", genellikle çocuğun dil öğreniminde bir sıçrama yaşadığını gösterebilir. Peki ne zaman endişelenmeliyim? Aşağıdakilerden herhangi birini fark ederseniz veya duyarsanız, bir sorun olup olmadığını belirleyebilecek bir dil ve konuşma terapisti tarafından değerlendirme almayı düşünün.

• Çoklu tekrarlar: Seslerin, hecelerin veya kelimelerin iki defadan fazla tekrar edilmesi. Örneğin, Be- be- be- ben geldim …
• Uzatmalar: Bir kelimedeki bir sesi uzatmak. Bu genellikle tipik akıcısızlıkta görülmez.
• Perde değişikliği: Bir tekrarlama veya uzatma sırasında bir çocuğun sesinin perdesinde veya yüksekliğinde bir değişiklik.
• Gerginlik: Çocuk bir kelimeyi ağzından çıkarmaya çalışırken dudaklarda, yanaklarda, gözlerde, boyunda veya vücutta gözle görülür kasılmalar.
• Kaçınma: Bir çocuk belirli sözcükleri etraflarında konuşarak kaçındığında (örneğin bazı seslerin olduğu kelimeleri söylememek, kelimeyi değiştirmek) veya bazı durumlarda konuşmaktan tamamen kaçındığında.

Kekemeliği yönetmenin önemli bir yönü, destekleyici ve kapsayıcı bir ortamı teşvik etmektir.  Aile üyeleri, öğretmenler, arkadaşlar ve meslektaşlar, kekeleyen bireylerin yargılanma veya alay edilme korkusu olmadan kendilerini ifade etmeleri için güvenli bir alan yaratmada çok önemli bir rol oynayabilir.  Empati, sabır ve aktif dinleme, kekeleyen bireylerle olumlu ilişkiler kurmada uzun bir yol kat edebilir. Bununla nasıl başa çıkacağım?

• Çocuğun gözlerinin içine bakın

Cümlesini bitirene kadar çocuğunuzla göz temasını sürdürün. Aşağıya veya uzağa bakmak, konuşmalarından rahatsız olduğunuzu veya utandığınızı düşünmelerine neden olabilir.

• Bırakın konuşsun

Çocuğunuzun sözünü kesmeden bitirmesine izin verin, söylemekte güçlük çekseler bile söylemek zorunda oldukları şeyle ilgilendiğinizi gösterir.

• Kekemeliği kabul edin

Çocuğun bazen inişli çıkışlı konuştuğunu ve bunun normal olduğunu kabul etmek, hem siz hem de çocuğunuz için bu konudaki kaygıyı azaltabilir.

• Yavaş, kolay konuşmayı modelleyin

Çocuklara söylediklerini kekelemeden veya konuşurken yavaşlamadan tekrar etmelerini söylemek, özellikle küçük çocuklarda genellikle etkisizdir. Yavaş, sakin ve gerilimsiz konuşmayı modellemek için konuşma şeklinizi değiştirmek yardımcı olur. Çocuklar bu modeli kısa bir süre dinledikten sonra kendileri taklit etmeye başlayacaklar.

• Yardım alın

Mükemmel akıcılıkta konuşma, dil becerilerini öğrenirken küçük çocuklar için her zaman gerçekçi değildir. Ancak, gün içerisinde yaşadığınız akıcılık zamanın yüzde 10'undan fazla ise ve/veya yukarıdaki uyarı işaretlerinden herhangi birini fark ediyorsanız, bir dil ve konuşma terapisti tarafından yapılacak bir değerlendirme, bunun bir kekemelik sorunu mu yoksa normal bir kekemelik aşaması mı olduğunu belirlemenize yardımcı olabilir. Sonuç olarak kekemelik, iletişim ve sosyal etkileşimlerde zorluklar sunan bir konuşma bozukluğudur.  Ancak artan farkındalık, anlayış ve destekle kekeme olan bireyler bu zorlukların üstesinden gelebilir ve tatmin edici bir yaşam sürdürebilir.  Erken müdahale, konuşma terapisi, destekleyici ortamlar, kendini kabul etme ve kendini savunma, kekemeliği yönetmenin ve konuşma akıcılığını geliştirmenin temel bileşenleridir.  Kekeleyen bireylere karşı kabullenmeyi, dahil edilmeyi ve empati kurmayı teşvik etmek ve onların benzersiz güçlerini ve topluma katkılarını tanımak önemlidir.  Birlikte, gelişmek için kekeleyen bireyler için daha kapsayıcı ve destekleyici bir dünya yaratabiliriz.